animated-greece-flag-image-0011

Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011

Ο Τιτανικός του ΓΑΠ βουλιάζει έτσι κι αλλιώς

Όταν πριν από 10 μέρες ανακοινώθηκε το νέο σχέδιο βοήθειας προς την Ελλάδα, συνοδεύτηκε με πανηγύρια και χαρές.
Το σχέδιο προέβλεπε επαναγορά του χρέους, τέσσερις διαφορετικές προτάσεις ανταλλαγής ομολόγων, μια επανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, και περίπου €100 δισ. σε νέα δάνεια.
Δεν χρειάστηκε όμως να περάσει πολύς καιρός για να εξαφανιστεί η αρχική ευφορία. Αυτές τις ημέρες τα ισπανικά και ιταλικά σπρεντς έπιασαν νέα ρεκόρ, αφού οι φόβοι επανήλθαν στις ευρωζωνικές χρηματαγορές.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός ακύρωσε τις διακοπές του για να επιληφθεί των εξελίξεων. Το ιταλικό υπουργικό συμβούλιο συνήλθε εκτάκτως για να μελετήσει τις επιλογές του, μετά την απόφαση να ακυρωθεί η δημοπρασία ομολόγων. Και τέλος, η αξία των ελληνικών ομολόγων συνέχισε να διολισθαίνει.
Το συμπέρασμα είναι πως οι αγορές συνειδητοποίησαν ότι το τελευταίο πακέτο στήριξης της Ελλάδας δεν την βοηθά καθόλου. Και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη.
Αν το ψάξει κανείς, αντιλαμβάνεται δυο βασικά στοιχεία: Πρώτον, ότι αν προχωρήσει το σχέδιο, η Αθήνα θα χρωστά στους δανειστές της περισσότερα από το σημερινό 160% του ΑΕΠ της.
Και δεύτερο, αυτό το νέο χρέος θα είναι πολύ πιο ακριβό από ποτέ, για να μπορέσει η Ελλάδα να το  εξυπηρετήσει.

Οι τράπεζες που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις του περασμένου μήνα, ανακοίνωσαν, μετά τη συμφωνία, ότι θα υποστούν πλήγμα ύψους 21% στην αξία των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν. Κάποιοι θεώρησαν πως αυτό σήμαινε ότι το ελληνικό χρέος θα μειώνονταν αντίστοιχα. Όπως όμως αποδεικνύεται, αυτό ήταν μια λογιστική «μαϊμουνιά». Μπορεί η αξία των ομολόγων να πέσει, όμως το ποσό που θα χρωστά η Ελλάδα θα ανέβει.
Ιδού η πραγματικότητα: Αν προχωρήσει η ανταλλαγή ομολόγων αξίας €135 δισ. όπως συμφωνήθηκε, η ονομαστική αξία του χρέους θα μειωθεί κατά 10%, ή €13.5 δισ. Οι επαναγορές ομολόγων υποτίθεται πως θα μειώσουν το χρέος κατά €12.5 δισ. επιπλέον. Για να το πετύχει όμως αυτό η Ελλάδα, θα πρέπει να δανειστεί άλλα €40 δισ ως εγγύηση έναντι των νέων ομολόγων, και άλλα €20 δισ για να χρηματοδοτήσεις τις επαναγορές. Στη συνέχεια θα πρέπει να δανειστεί άλλα €15 δισ για να επανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες που θα πληγούν από τα κρατικά τους ομόλογα. Ένα συνολικό ποσό δηλαδή ύψους €75 δισ. που θα πρέπει να το βρει από την ΕΕ και το ΔΝΤ, αφού  κανένας άλλος δεν δανείζει σήμερα την Αθήνα. Τουλάχιστον τα επιτόκια θα είναι φτηνά, αφού η ΕΕ ανακοίνωσε πως θα χρεώσει 3.5% ετήσιο τόκο στην Ελλάδα, τόσο για το νέο αυτό δάνειο, όσο και για τα προηγούμενα δάνεια της διάσωσης που της έχουν ήδη δοθεί.
Οι τράπεζες όμως που ανταλλάσσουν τα ομόλογά τους δεν θα είναι τόσο γενναιόδωρες.  Σύμφωνα με τους όρους που συμφωνήθηκαν, τα επιτόκια της Ελλάδας στα εκκρεμούντα χρέη της θα αυξηθούν κατά μέσο όρο 12%. Τα νέα ομόλογα θα έχουν επιτόκιο 6.8%, σε σύγκριση με το σημερινό 5%. Αυτή η αύξηση του επιτοκίου θα καλύψει την οποιαδήποτε μείωση του αρχικού κεφαλαίου, που θα προέκυπτε από τα κουρέματα κατά 20% σε κάποιες από τις ανταλλαγές.

Βέβαια, αν είσαι κάτοχος ομολόγων που περιμένεις να πληρωθείς τον επόμενο χρόνο, ή τον μεθεπόμενο, και καταλήξεις να ανταλλάσσεις αυτά τα ομόλογα με κάποια άλλα πιο μακροπρόθεσμα, τότε σίγουρα υφίστασαι ζημιά στην αξία τους. Αν όμως όλα αυτά τα ανακοινωθέντα περί επαναγοράς, ανταλλαγής, κλπ στη πραγματικότητα αυξάνουν το ελληνικό χρέος, αλλά και το κόστος εξυπηρέτησής του, το ερώτημα είναι: Ποιο είναι το νόημα της συμφωνίας;
Όταν ανακοινώθηκε η συμφωνία, ισχυριστήκαμε πως αν η Ελλάδα είναι να επαναδιαρθρώσει το χρέος της, ή να χρεοκοπήσει (μερικώς, ολικώς, επιλεκτικώς, κλπ) αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί τουλάχιστον από μια μείωση του συνολικού της χρέους, ώστε να αξίζει  το κόπο. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει.
Είναι σαν να μετακινούν σε κάποια άλλη θέση τις ξαπλώστρες στον Τιτανικό. Αν και αυτή η παρομοίωση αδικεί το πλήρωμα του Τιτανικού. Αυτό που έκανε η ΕΕ, είναι να φορτώσει με περισσότερο νεκρό βάρος, το ελληνικό πλοίο που ήδη βουλιάζει. Και αν αυτός είναι ο τρόπος που η ΕΕ θεωρεί ότι σώζει την Ελλάδα, τότε πολύ καλά κάνουν η Ιταλία και η Ισπανία που τρέμουν απ το  φόβο τους.