Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο κάνει δεκτή αίτηση που είχαν καταθέσει η ομοσπονδία εργαζομένων και φυσικά πρόσωπα των δύο κρατικών μονοπωλίων νερού κατά της μεταφοράς τους στο ΤΑΙΠΕΔ
Μπλόκο από το ΣτΕ στην ιδιωτικοποίηση ΕΥΔΑΠ - ΕΥΑΘ
Της Μαριάννας Τζάννε
Δυναμίτη στα θεμέλια της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ, που προγραμματιζόταν εντός του 2014, και της ΕΥΑΘ, για την οποία έχουν ήδη επιλεγεί για την επόμενη φάση του διαγωνισμού δύο επενδυτικά σχήματα -η γαλλική Suez με τον όμιλο Ελλάκτωρ και ο όμιλος Αποστολόπουλου με την ισραηλινή Mekorot και τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-, βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας κάνοντας δεκτή την αίτηση ακυρώσεως που είχαν καταθέσει η ομοσπονδία εργαζομένων και φυσικά πρόσωπα των δύο κρατικών μονοπωλίων νερού. Οι εργαζόμενοι με ξεχωριστές προσφυγές είχαν στραφεί κατά της μεταφοράς των δύο εταιρειών στο ΤΑΙΠΕΔ και η υπόθεση είχε συνεκδικαστεί από την ολομέλεια του ΣτΕ τον περασμένο Ιούνιο μαζί με όλες εκείνες που είχαν υποβληθεί κατά της μεταβίβασης περιουσιακών στοιχειών του Δημοσίου στον «κουμπαρά» των δανειστών.
Ανατροπή
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «business stories», σε διάσκεψη που έγινε προ ολίγων ημερών στην ολομέλεια του ΣτΕ αποφασίστηκε η ακύρωση της μεταβίβασης των δύο εταιρειών στο ΤΑΙΠΕΔ με το σκεπτικό ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί. Πρόκειται για μια μεγάλη ανατροπή που δίνει νέα διάσταση στις αποκρατικοποιήσεις και έρχεται να προστεθεί στις εκκρεμότητες που έχουν προκαλέσει οι καθυστερήσεις συνολικά στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, με την κυβέρνηση να αντιμετωπίζει την έντονη δυσφορία της τρόικας για την αποτυχία του ΤΑΙΠΕΔ στην άντληση εσόδων.
Φαίνεται ότι ελάχιστα πράγματα μπορούν να γίνουν, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, για να μην εγκλωβίσουν τους δύο διαγωνισμούς που έχουν υποστεί μεγάλο εκτροχιασμό χρονοδιαγραμμάτων. Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις θα φρενάρουν τουλάχιστον για έναν χρόνο καθώς δεν αποκλείουν οι διαδικασίες να πρέπει να τεθούν από την αρχή, αμφισβητώντας ανοιχτά το σκεπτικό της απόφασης. Νομικοί κύκλοι, ωστόσο, σημειώνουν ότι εάν η απόφαση αυτή είναι οριστική, πράγμα που θεωρούν πολύ πιθανό για συνταγματικούς λόγους, η υπόθεση της ιδιωτικοποίησης είναι αδύνατο να προχωρήσει και αναφέρουν ως παράδειγμα το θέμα με τα παρκόμετρα, την ιδιωτικοποίηση των οποίων εμπόδισε το ΣτΕ στο παρελθόν, με το σκεπτικό ότι δεν μπορεί να γίνει ανάθεση σε ιδιώτη αστυνομικών καθηκόντων υπηρεσιών καθώς η αρμοδιότητα αυτή ανήκει μόνο στο κράτος και στους ΟΤΑ.
Κλειδί η διαχείριση
Αν και στην κυβέρνηση επικρατεί η άποψη ότι δεν ιδιωτικοποιείται το νερό αλλά η εταιρεία και οι υπηρεσίες ύδρευσης (επεξεργασία, μεταφορά και διάθεση), με το Δημόσιο να διατηρεί την κυριότητα στο φυσικό αγαθό όσο και στις υποδομές του, νομικοί σημειώνουν ότι το σημαντικότερο όλων είναι ποιος θα έχει τη διαχείριση του νερού, που στην προκειμένη περίπτωση είναι οι ιδιώτες.
Το θέμα είναι, αν τελικά ναυαγήσει η ιδιωτικοποίηση των δύο εταιρειών, με τι ισοδύναμα μέτρα θα καλύψει το ΤΑΙΠΕΔ την τρύπα που θα προκληθεί από τα έσοδα που δεν θα εισπραχθούν. Σύμφωνα με το μνημόνιο, κάθε υστέρηση στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις αυξάνει την ανάγκη χρηματοδότησης και τον λόγο χρέους.
«Για την άμβλυνση αυτής της ανεπιθύμητης εξέλιξης», όπως αναφέρει σε έκθεσή του το ΤΑΙΠΕΔ, και με την προϋπόθεση ότι δεν θα συμφωνηθούν άλλες ρυθμίσεις με την τρόικα, «ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα αυξηθεί με άμεση ισχύ κατά το 50% του ελλείμματος των εισπράξεων και θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω των περικοπών στις τρέχουσες δαπάνες της γενικής κυβέρνησης».
Τι απαντάει η Κομισιόν
Πριν από λίγους μήνες, υπό το βάρος των πιέσεων που ασκούνται κατά της ιδιωτικοποίησης των εταιρειών ύδρευσης, η Κομισιόν, απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Νίκου Χουντή, επισήμανε ότι δέχεται να εξαιρεθούν η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ από την ιδιωτικοποίηση, εάν το ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι ήταν αποκλειστικά απόφαση των ελληνικών αρχών να βάλουν ιδιώτες στις εταιρείες ύδρευσης.
Μάλιστα, σε απάντησή του ο επίτροπος κ. Ολι Ρέν δήλωνε ότι «η διαχείριση των υδάτινων πόρων αποτελεί ευθύνη των κρατών-μελών και γι’ αυτόν τον λόγο η Κομισιόν έχει πάρει ουδέτερη θέση επί του θέματος της δημόσιας ή της ιδιωτικής ιδιοκτησίας των υδάτινων πόρων», αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι «το νερό είναι δημόσιο αγαθό που έχει ζωτική σημασία για τους πολίτες».
Σκληρό πόκερ για τις οφειλές του Δημοσίου
Ο ι απροσδόκητες εξελίξεις στο δικαστικό μέτωπο των κρατικών επιχειρήσεων ύδρευσης, εφόσον επιβεβαιωθούν με την έκδοση της σχετικής απόφασης, συμπίπτουν με ένα σκληρό πόκερ που παίζεται το τελευταίο διάστημα και στο θέμα των οφειλών του Δημοσίου κυρίως προς την ΕΥΔΑΠ. Το ΤΑΙΠΕΔ φέρεται να ασκεί πιέσεις και να προκρίνει για το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων να επιτευχθεί ένας συμψηφισμός χρεών που θα υποβαθμίσει το σχεδιαζόμενο γενναίο κούρεμα. Η στάση αυτή έχει προκαλέσει μεγάλη δυσφορία σε κυβερνητικά όργανα, καθώς υπάρχει η αίσθηση ότι επειδή το Ταμείο επιδιώκει να μην αναλάβει τις ευθύνες του ως κύριος πλέον μέτοχος της ΕΥΔΑΠ (κατέχει το 61,3% των μετοχών) πετά συνεχώς την μπάλα στην εξέδρα (υπουργεία, ΕΥΔΑΠ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο ΤΑΙΠΕΔ προτείνουν ένα σχέδιο με βάση το οποίο η εξόφληση οφειλών προς την επιχείρηση μπορεί να συμψηφιστεί με το κόστος του αδιύλιστου νερού για το οποίο, αν και υπήρχε συμφωνία να ξεκινήσει να τιμολογείται από το 2004, ουδέποτε ενεργοποιήθηκε μεταξύ των δύο μερών. Πριν από λίγες ημέρες ακυρώθηκε η έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων της ΕΥΔΑΠ ύστερα από απαίτηση του ΤΑΙΠΕΔ να υπάρξει υπουργική απόφαση των συναρμόδιων υπουργών (Στουρνάρα, Χρυσοχοΐδη) που να ποσοτικοποιεί το ύψος των οφειλών.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η ΚΥΑ είναι έτοιμη αναγνωρίζοντας ως οφειλή του Δημοσίου για τις δαπάνες έργων υποδομής, κατασκευής, ύδρευσης και συντήρησης του δικτύου το ποσό των 115 εκατ. ευρώ. Εχουν ήδη εξοφληθεί προς την ΕΥΔΑΠ οφειλές περίπου 250 εκατ. ευρώ, στις οποίες περιλαμβάνεται και το χρέος από τους δήμους, με τα υπόλοιπα χρέη, τα οποία προσδιορίζονται από την ΕΥΔΑΠ σε πάνω από 1 δισ. ευρώ συνολικά, να ψαλιδίζονται καθώς δεν είναι λογιστικοποιημένα.
Ωστόσο το μοντέλο αυτό δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνο το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο επιδιώκει να αποφύγει τις αντιδράσεις εργαζομένων και μετόχων μειοψηφίας για το μεγάλο κούρεμα και να συμψηφίσει τις οφειλές του Δημοσίου προς την ΕΥΔΑΠ με το κόστος του ακατέργαστου νερού, και μάλιστα αναδρομικά από το 2004.
Δυναμίτη στα θεμέλια της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ, που προγραμματιζόταν εντός του 2014, και της ΕΥΑΘ, για την οποία έχουν ήδη επιλεγεί για την επόμενη φάση του διαγωνισμού δύο επενδυτικά σχήματα -η γαλλική Suez με τον όμιλο Ελλάκτωρ και ο όμιλος Αποστολόπουλου με την ισραηλινή Mekorot και τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-, βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας κάνοντας δεκτή την αίτηση ακυρώσεως που είχαν καταθέσει η ομοσπονδία εργαζομένων και φυσικά πρόσωπα των δύο κρατικών μονοπωλίων νερού. Οι εργαζόμενοι με ξεχωριστές προσφυγές είχαν στραφεί κατά της μεταφοράς των δύο εταιρειών στο ΤΑΙΠΕΔ και η υπόθεση είχε συνεκδικαστεί από την ολομέλεια του ΣτΕ τον περασμένο Ιούνιο μαζί με όλες εκείνες που είχαν υποβληθεί κατά της μεταβίβασης περιουσιακών στοιχειών του Δημοσίου στον «κουμπαρά» των δανειστών.
Ανατροπή
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «business stories», σε διάσκεψη που έγινε προ ολίγων ημερών στην ολομέλεια του ΣτΕ αποφασίστηκε η ακύρωση της μεταβίβασης των δύο εταιρειών στο ΤΑΙΠΕΔ με το σκεπτικό ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί. Πρόκειται για μια μεγάλη ανατροπή που δίνει νέα διάσταση στις αποκρατικοποιήσεις και έρχεται να προστεθεί στις εκκρεμότητες που έχουν προκαλέσει οι καθυστερήσεις συνολικά στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, με την κυβέρνηση να αντιμετωπίζει την έντονη δυσφορία της τρόικας για την αποτυχία του ΤΑΙΠΕΔ στην άντληση εσόδων.
Φαίνεται ότι ελάχιστα πράγματα μπορούν να γίνουν, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, για να μην εγκλωβίσουν τους δύο διαγωνισμούς που έχουν υποστεί μεγάλο εκτροχιασμό χρονοδιαγραμμάτων. Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις θα φρενάρουν τουλάχιστον για έναν χρόνο καθώς δεν αποκλείουν οι διαδικασίες να πρέπει να τεθούν από την αρχή, αμφισβητώντας ανοιχτά το σκεπτικό της απόφασης. Νομικοί κύκλοι, ωστόσο, σημειώνουν ότι εάν η απόφαση αυτή είναι οριστική, πράγμα που θεωρούν πολύ πιθανό για συνταγματικούς λόγους, η υπόθεση της ιδιωτικοποίησης είναι αδύνατο να προχωρήσει και αναφέρουν ως παράδειγμα το θέμα με τα παρκόμετρα, την ιδιωτικοποίηση των οποίων εμπόδισε το ΣτΕ στο παρελθόν, με το σκεπτικό ότι δεν μπορεί να γίνει ανάθεση σε ιδιώτη αστυνομικών καθηκόντων υπηρεσιών καθώς η αρμοδιότητα αυτή ανήκει μόνο στο κράτος και στους ΟΤΑ.
Κλειδί η διαχείριση
Αν και στην κυβέρνηση επικρατεί η άποψη ότι δεν ιδιωτικοποιείται το νερό αλλά η εταιρεία και οι υπηρεσίες ύδρευσης (επεξεργασία, μεταφορά και διάθεση), με το Δημόσιο να διατηρεί την κυριότητα στο φυσικό αγαθό όσο και στις υποδομές του, νομικοί σημειώνουν ότι το σημαντικότερο όλων είναι ποιος θα έχει τη διαχείριση του νερού, που στην προκειμένη περίπτωση είναι οι ιδιώτες.
Το θέμα είναι, αν τελικά ναυαγήσει η ιδιωτικοποίηση των δύο εταιρειών, με τι ισοδύναμα μέτρα θα καλύψει το ΤΑΙΠΕΔ την τρύπα που θα προκληθεί από τα έσοδα που δεν θα εισπραχθούν. Σύμφωνα με το μνημόνιο, κάθε υστέρηση στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις αυξάνει την ανάγκη χρηματοδότησης και τον λόγο χρέους.
«Για την άμβλυνση αυτής της ανεπιθύμητης εξέλιξης», όπως αναφέρει σε έκθεσή του το ΤΑΙΠΕΔ, και με την προϋπόθεση ότι δεν θα συμφωνηθούν άλλες ρυθμίσεις με την τρόικα, «ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα αυξηθεί με άμεση ισχύ κατά το 50% του ελλείμματος των εισπράξεων και θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω των περικοπών στις τρέχουσες δαπάνες της γενικής κυβέρνησης».
Τι απαντάει η Κομισιόν
Πριν από λίγους μήνες, υπό το βάρος των πιέσεων που ασκούνται κατά της ιδιωτικοποίησης των εταιρειών ύδρευσης, η Κομισιόν, απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Νίκου Χουντή, επισήμανε ότι δέχεται να εξαιρεθούν η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ από την ιδιωτικοποίηση, εάν το ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι ήταν αποκλειστικά απόφαση των ελληνικών αρχών να βάλουν ιδιώτες στις εταιρείες ύδρευσης.
Μάλιστα, σε απάντησή του ο επίτροπος κ. Ολι Ρέν δήλωνε ότι «η διαχείριση των υδάτινων πόρων αποτελεί ευθύνη των κρατών-μελών και γι’ αυτόν τον λόγο η Κομισιόν έχει πάρει ουδέτερη θέση επί του θέματος της δημόσιας ή της ιδιωτικής ιδιοκτησίας των υδάτινων πόρων», αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι «το νερό είναι δημόσιο αγαθό που έχει ζωτική σημασία για τους πολίτες».
Σκληρό πόκερ για τις οφειλές του Δημοσίου
Ο ι απροσδόκητες εξελίξεις στο δικαστικό μέτωπο των κρατικών επιχειρήσεων ύδρευσης, εφόσον επιβεβαιωθούν με την έκδοση της σχετικής απόφασης, συμπίπτουν με ένα σκληρό πόκερ που παίζεται το τελευταίο διάστημα και στο θέμα των οφειλών του Δημοσίου κυρίως προς την ΕΥΔΑΠ. Το ΤΑΙΠΕΔ φέρεται να ασκεί πιέσεις και να προκρίνει για το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων να επιτευχθεί ένας συμψηφισμός χρεών που θα υποβαθμίσει το σχεδιαζόμενο γενναίο κούρεμα. Η στάση αυτή έχει προκαλέσει μεγάλη δυσφορία σε κυβερνητικά όργανα, καθώς υπάρχει η αίσθηση ότι επειδή το Ταμείο επιδιώκει να μην αναλάβει τις ευθύνες του ως κύριος πλέον μέτοχος της ΕΥΔΑΠ (κατέχει το 61,3% των μετοχών) πετά συνεχώς την μπάλα στην εξέδρα (υπουργεία, ΕΥΔΑΠ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο ΤΑΙΠΕΔ προτείνουν ένα σχέδιο με βάση το οποίο η εξόφληση οφειλών προς την επιχείρηση μπορεί να συμψηφιστεί με το κόστος του αδιύλιστου νερού για το οποίο, αν και υπήρχε συμφωνία να ξεκινήσει να τιμολογείται από το 2004, ουδέποτε ενεργοποιήθηκε μεταξύ των δύο μερών. Πριν από λίγες ημέρες ακυρώθηκε η έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων της ΕΥΔΑΠ ύστερα από απαίτηση του ΤΑΙΠΕΔ να υπάρξει υπουργική απόφαση των συναρμόδιων υπουργών (Στουρνάρα, Χρυσοχοΐδη) που να ποσοτικοποιεί το ύψος των οφειλών.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η ΚΥΑ είναι έτοιμη αναγνωρίζοντας ως οφειλή του Δημοσίου για τις δαπάνες έργων υποδομής, κατασκευής, ύδρευσης και συντήρησης του δικτύου το ποσό των 115 εκατ. ευρώ. Εχουν ήδη εξοφληθεί προς την ΕΥΔΑΠ οφειλές περίπου 250 εκατ. ευρώ, στις οποίες περιλαμβάνεται και το χρέος από τους δήμους, με τα υπόλοιπα χρέη, τα οποία προσδιορίζονται από την ΕΥΔΑΠ σε πάνω από 1 δισ. ευρώ συνολικά, να ψαλιδίζονται καθώς δεν είναι λογιστικοποιημένα.
Ωστόσο το μοντέλο αυτό δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνο το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο επιδιώκει να αποφύγει τις αντιδράσεις εργαζομένων και μετόχων μειοψηφίας για το μεγάλο κούρεμα και να συμψηφίσει τις οφειλές του Δημοσίου προς την ΕΥΔΑΠ με το κόστος του ακατέργαστου νερού, και μάλιστα αναδρομικά από το 2004.
