Των Α. Ν. Αγγελάκη και Εμ. Μ. Αγγελάκη*
«Το νερό είναι η φύση (το περιβάλλον) και η αρχή των πάντων». (Αριστοτέλης, Μεταφυσικά 983 β21-22)
Διεθνώς οι υπηρεσίες Ύδρευσης και Αποχέτευσης παρέχονται κυρίως από Φορείς κοινής ωφέλειας, που αποτελούν τους βασικούς διαχειριστές της υγιεινής, ευχάριστης και αρμονικής συνύπαρξής μας με το φυσικό αστικό περιβάλλον και τη κυκλική οικονομία του μέλλοντος.
Στην Ελλάδα, οι Υπηρεσίες Ύδρευσης και Αποχέτευσης παρέχονται από τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) κατά 47%, από την Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης στο λεκανοπέδιο της Αττικής (ΕΥΔΑΠ) κατά 34%, από την Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ) κατά 10% και από τις Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων, όπου δεν έχουν ακόμη συσταθεί ΔΕΥΑ κατά 9 %.
Η Ελλάδα έχει μια μακραίωνη ιστορία ύδρευσης και αποχέτευσης. Αρχαιολογικές και άλλες μαρτυρίες υποδεικνύουν ότι στην Κρήτη, κατά τη διάρκεια της Μινωικής Εποχής (περίπου πριν 5000 χρόνια), εφαρμόστηκαν προωθημένες υδραυλικές και υγειονομικές τεχνικές στη διαχείριση του νερού, των υγρών αποβλήτων και των όβριων νερών.
Αυτό καταδεικνύεται από τις προωθημένες τεχνικές που εφαρμόστηκαν στην ύδρευση και αποχέτευση την περίοδο αυτή. Σύμφωνα με τον Έβανς, στα Μινωικά ανάκτορα και πόλεις, τίποτε δεν ήταν πιο αξιοπρόσεκτο από τα πολύπλοκα και πολύ λειτουργικά παντορροίκα συστήματα αποχέτευσης.
Αυτές οι τεχνικές διαδόθηκαν αργότερα σ' ολόκληρη τη χώρα και φυσικά σε άλλες Μεσογειακές χώρες και στην ηπειρωτική Ευρώπη. Σ' αυτό συνέβαλαν τα μέγιστα, αρχικά οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι και μετέπειτα οι Ενετοί, οι Οθωμανοί και άλλοι πολιτισμοί, που διδάχτηκαν και αφομοίωσαν άριστα τεχνολογίες ύδρευσης και αποχέτευσης, που τόσο επιδέξια ανέπτυξαν, εφάρμοσαν και μεταλαμπάδευαν οι Έλληνες την Κλασσική και Ελληνιστική περίοδο.
Τα τελευταία 35 χρόνια οι ΔΕΥΑ, η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, που μπορούν να χαρακτηριστούν ως μικρές οάσεις του Ελλαδικού χώρου, ιδρύθηκαν και οργανώθηκαν σε πολύ ευέλικτα σχήματα, στελεχώθηκαν με ικανά στελέχη, διαχειρίστηκαν επενδύσεις πάνω από 25 δισ. ευρώ, ανέπτυξαν σύγχρονες τεχνολογίες και κατασκεύασαν και λειτουργούν έργα εφάμιλλα αυτών των πιο αναπτυγμένων χωρών του δυτικού κόσμου.
Στοιχεία της ΕΕ, της EUREAU (της Συνομοσπονδίας των Υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης σε ΕΕ) και άλλων διεθνών Οργανισμών, καταδεικνύουν ότι, στην Ελλάδα, τα δίκτυα υδροδότησης και αποχέτευσης, μήκους 74.000 και 35.800 km, αντίστοιχα, οι μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων (500 περίπου) κι' άλλες υποδομές προστασίας του αστικού περιβάλλοντος, βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Έτσι, η ποιότητα του πόσιμου νερού και των εκροών των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων και γενικά η παροχή υπηρεσιών ύδρευσης κι' αποχέτευσης στην χώρα μας υπερτερούν ακόμη και αυτών άλλων χωρών της ΕΕ. Το 100% του πληθυσμού της χώρας υδροδοτείται με πόσιμο νερό πολύ καλής ποιότητας, απόλυτα ασφαλές, το 90% περίπου των οικιών και άλλων εγκαταστάσεων είναι συνδεδεμένα με δίκτυα αποχέτευσης (όπου σε ποσοστό 80% περίπου τα δίκτυα υγρών αποβλήτων και οβρίων είναι χωριστά) και το 80% του πληθυσμού εξυπηρετείται από πολύ καλά λειτουργούσες μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.
Εκτός απ' αυτά, η συμβολή των Ελληνικών Υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης, στην διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος είναι σημαντική. Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα δημιουργίας χώρων πράσινου και αναψυχής σε πολλές πόλεις και κυρίως η αποκατάσταση της ποιότητας των θαλάσσιων ακτών στις αστικές περιοχές της χώρας, με αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση των ακτών που αποκτούν τον τίτλο "της γαλάζιας σημαίας" της ΕΕ.
Το περασμένο έτος, 394 Ελληνικές ακτές και 9 μαρίνες απόκτησαν αυτό το διεθνές βραβείο ποιότητας. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος της ΕΕ, η Ελλάδα κατατάσσεται τρίτη (μετά την Κύπρο και τη Μάλτα), στην ποιότητα των ακτών της, αφού 96 % των ακτών υπερπληρούν τα κριτήρια αριστείας (excellent) της Οδηγίας 2006/7/EC για τα νερά κολύμβησης.
Σ' όλα τα νησιά μας και γενικά της παράκτιες περιοχές της χώρας το 100% σχεδόν των ακτών μας είναι εξαιρετικής ποιότητας. Ακόμη και αυτές, που βρίσκονται μέσα στα αστικά κέντρα (όπως π.x. αυτές στον Άγιο Νικόλαο, στην Αλεξανδρούπολη, στο Ηράκλειο, στην Καβάλα, στη Ρόδο και στη Σητεία), υπερπληρούν τα κριτήρια της Οδηγίας για τα νερά κολύμβησης.
Τέλος, η συνεχής και αξιόπιστη παροχή υψηλής ποιότητας Υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης, είναι στενά συνδεδεμένη με την ανθρώπινη υγεία, όπως αναφέρει πολύ εύστοχα ο Lewis Thomas (1984), διάσημος γιατρός και συγγραφέας: Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η υγεία μας έχει βελτιωθεί θεαματικά από τον προηγούμενο αιώνα και μετέπειτα.
Ένα πράγμα όμως φαίνεται βέβαιο. Αυτό δεν συνέβη εξαιτίας των βελτιώσεων στην φαρμακευτική ή ιατρική επιστήμη, ή ακόμα και στην παρουσία μεγάλου αριθμού ιατρών. Αυτό κυρίως οφείλεται στους υδραυλικούς και στους υγιεινολόγους Μηχανικούς και φυσικά στους Φορείς Νερού, που ιδρύθηκαν και λειτουργούν επιτυχώς σ' ολόκληρο σχεδόν το δυτικό κόσμο μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
*Ο κ. Ανδρέας Αγγελάκης είναι ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας και τεχνικός σύμβουλος της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης & Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ). Ο κ. Εμμανουήλ Αγγελάκης είναι μέλος του ΔΣ της ΕΥΔΑΠ.
tovima.gr
